In het Waalse Gewest wordt 70% van de 740.000 hectare landbouwgrond gepacht. Enkele duizenden particuliere en openbare eigenaren zijn dus rechtstreeks betrokken bij de wetgeving inzake pachtovereenkomsten.
Wat is pachtovereenkomst ?
Een pachtovereenkomst is het belangrijkste kader voor contractuele betrekkingen tussen een landbouwer (de pachter) en een particuliere of openbare eigenaar van landbouwgrond of gebouwen (de verpachter). Deze overeenkomst geeft de landbouwer het recht de gepachte grond te gebruiken voor de uitoefening van zijn landbouwactiviteit.
Actualisering van de landbouwpachtwetgeving
Deze wetgeving, die dateert van 1969 en voor het laatst werd gewijzigd in 1988, was al enkele jaren verouderd en stond bloot aan veel kritiek van zowel eigenaars als exploitanten. De realiteit op het terrein was immers geëvolueerd en er was behoefte aan actualisering.
Op 1 januari 2020 is een nieuwe hervorming in werking getreden. Deze hervorming is niet alleen bedoeld om rekening te houden met de veranderende behoeften van verhuurders en huurders, maar ook om hun relatie nieuw leven in te blazen en te consolideren. Het is ook bedoeld om verhuurders aan te moedigen zich niet af te keren en de toegang tot land voor jonge boeren te vergemakkelijken.
Deze hervorming is op verschillende punten verbeterd
- Het schrijven van een huurovereenkomst en de verplichte registratie ervan, waardoor een begin- en einddatum van de overeenkomst wordt gegarandeerd.
- De invoering van een voorlopige inventaris van inrichtingen om de huurrelaties te verbeteren.
- Het einde van het recht van voorkoop voor landbouwers ouder dan 67 jaar, die een ouderdomspensioen ontvangen en geen serieuze koper hebben.
- Doeltreffende sancties in geval van ongeoorloofde onderhuur.
- Een einde aan onrechtmatige voorkeursoverdrachten.
- Verplichte kennisgeving van kavelruil.
- Verlof om een deel van het gepachte perceel te verkopen om een problematische persoonlijke situatie van de verpachter aan te pakken.
- Bericht aan de gepensioneerde huurder.
Voor huurders en verhuurders die vóór 2020 met mondelinge huurovereenkomsten werken, geldt een overgangsperiode tot 31 december 2024 om hen in staat te stellen de nieuwe schriftelijke hervorming te integreren.
Model-pachtovereenkomst voor particuliere en openbare landbouwers
In november 2021 kondigde de Belgische minister van Landbouw, Willy Borsus, de beschikbaarheid aan van modelcontracten voor boerderijpacht voor particuliere en openbare eigenaars.
Hiermee wil de Waalse regering de verhuurders ondersteunen door instrumenten voor te stellen en hen zo aan te moedigen het schriftelijke formulier te gebruiken voor het afsluiten, wijzigen of verlengen van een huurovereenkomst.
Model-pachtovereenkomst voor inventaris van inrichtingen en huurcontracten
Er zijn verschillende modellen beschikbaar, die indicatief zijn en waarvan de elementen niet volledig zijn. Binnen het wettelijk kader kunnen beide partijen altijd hun eigen model gebruiken.
- Model van een ingangsinventaris van inrichtingen
- Model van de “klassieke” huurovereenkomst van toepassing op elke openbare verhuurder
- Model van de “klassieke” huurovereenkomst voor alle particuliere verhuurders
- Model huurovereenkomst aan het einde van de loopbaan, van toepassing op elke openbare verhuurder
- Model huurovereenkomst aan het einde van de loopbaan, van toepassing op alle particuliere verhuurders
- Modelovereenkomst voor kortetermijnverhuur, van toepassing is op elke openbare verhuurder
- Modelovereenkomst voor kortetermijnverhuur, van toepassing op alle particuliere verhuurders
Modelbrieven met betrekking tot kennisgevingen van overdracht, kwijting, beëindiging van pacht en andere zijn beschikbaar op het Waalse landbouwportaal.